خیز بلند آنکارا برای افزایش صادرات تسلیحات نظامی در جهان

در هفته‌های اولیه تهاجم روسیه به اوکراین، یک موزیک ویدئو در فضای مجازی دست به دست می‌شد که نشان می‌داد موشک‌ها و تانک‌های روسی در تیررس پهپادهایی قرار می‌گیرند و مردانی با صدای بلند فریاد می‌زنند: «بیرق‌دار».

این ویدئو به سرعت در فضای مجازی پخش شد و گفته می‌شد به نوعی ادای احترام به پهپاد «بیرق‌دار تی‌بی۲» ساخت ترکیه است که به نیروهای اوکراینی کمک کرد تا در برابر حمله اولیه روسیه مقابله کنند. این هواپیمای بدون سرنشین معروف، توسط شرکت دفاعی «بایکار» در استانبول تولید می‌شود که از قضا داماد رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، مدیر ارشد فناوری آن است.

پهپادها تنها محصولاتی نیستند که موقعیت ترکیه را به عنوان یک بازیگر موثر در صنعت دفاعی جهان ارتقا داده‌اند. معاملات بین‌المللی زیادی توسط شرکت‌های دفاعی این کشور در سال‌های اخیر انجام شده است. این معاملات نشان دهنده افزایش سریع تقاضا و سرمایه‌گذاری عمده در تحقیق و توسعه در این زمینه است. همچنین این معاملات به اهرمی برای روابط خارجی ترکیه تبدیل شده است.

رکورد صادرات دفاعی

در سال ۲۰۲۲، ترکیه اعلام کرد به رکورد ۴.۴ میلیارد دلاری صادرات تسلیحات نظامی رسیده است که رقمی بیشتر از بودجه دفاعی سالانه برخی از کشورهای اروپایی است. دولت ترکیه همچنین قصد دارد رقم صادرات تسلیحات را در سال ۲۰۲۳ به ۶ میلیارد دلار برساند.

براساس گزارش ریاست صنایع دفاع ترکیه، گردش مالی کل صنعت دفاعی این کشور در سال گذشته ۱۰ میلیارد دلار بوده است.

شورای آتلانتیک در دسامبر گزارش داد که درآمد حاصل از صادرات تسلیحات دفاعی برون مرزی ترکیه بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ به میزان ۴۲ درصد افزایش یافته است. علاوه بر این، ۹۰ درصد از درآمد برخی شرکت‌های ترکیه مانند شرکت «بایکار» از قراردادهای خارجی به دست آمده است. ترکیه حدود ۲ هزار شرکت در این بخش دارد.

این تحول به اوایل دهه ۲۰۰۰ برمی‌گردد. زمانی که آنکارا راهبردی برای ایجاد یک بخش دفاعی «مدرن» و «خودپایدار» ترسیم کرد. پروژه دو دهه‌ای اردوغان که همچنان شاهد سرمایه‌گذاری قوی دولتی در شرکت‌های محلی است، نتیجه می‌دهد، چرا که فروش تسلیحات، نفوذ ترکیه در خارج از کشور را تقویت خواهد کرد.

در حالی که میزان تولید تسلیحات دفاعی ترکیه به اندازه ایالات متحده، روسیه و چین نیست، اما به دلیل عمکرد تسلیحاتی مانند پهپاد «بیرق‌دار تی‌بی۲» توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این پهپاد علاوه بر اوکراین، در لیبی، سوریه و در درگیری آذربایجان و ارمنستان هم استفاده شده است.

حفظ روابط خارجی

شورای آتلانتیک نوشت که فروش تسلیحاتی و فناوری‌ها به ویژه هواپیماهای بدون سرنشین به ترکیه کمک کرده تا روابط بین‌المللی‌اش به خصوص با «کشورهایی مانند قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان و آذربایجان و حتی روابط جدید با کشورهای مختلف دیگر مانند لهستان،‌عربستان سعودی و تونس» را بهبود بخشد.

فروش این تسلیحات باعث تقویت نفوذ ترکیه در کشورهای خلیج فارس و اروپا هم می‌شود. در نمایشگاه «آی‌دکس»،بزرگترین نمایشگاه تسلیحات نظامی خاورمیانه که در ماه فوریه در ابوظبی برگزار شد، تصور عدم حضور ترکیه غیرممکن بود.

غرفه‌های عظیم با نام «برند ترکیه» همه چیز از کامیون‌های زرهی و پهپاد گرفته تا تفنگ، تجهیزات تاکتیکی و موشک‌های هدایت شنونده لیزری را به نمایش گذاشتند.

آلپر اوزیبلن، رییس یک شرکت دفاعی در ترکیه به سی‌ان‌بی‌سی گفت: «تقاضای بین‌المللی قابل توجهی از خاورمیانه، آسیا و اروپا وجود دارد. همچنین با جنگ در اوکراین، ترکیه تلاش می‌کند تا حداکثر توان خود را در پشتیبانی تجهیزاتی از جمله پهپاد انجام دهد.» او ادامه داد: «این به ما نشان می‌دهد که محصولات ساخت ترکیه به اندازه کافی بالغ شده‌اند تا در میدان‌های نبرد از آنها استفاده شود.»/یورونیوز فارسی